طرحواره درمانی

طرحواره درمانی چیست؟ طرح واره درمانی توسط جفری یانگ، روانشناس برجسته مطرح شده است. طرحواره درمانی نوعی درمان یکپارچه و جامع است که شامل بسیاری از جنبه های درمانی مختلف از جمله رفتاری، دلبستگی، شناختی، گشتالت، و روان پویشی است.

هنگام برخورد با اختلالات روانی، تکنیک های رفتاری و شناختی حالت های اصلی درمان هستند. با این حال، مدل طرح واره درمانی اهمیت مساوی به رابطه درمانی و تمرکز بر احساسات بیمار می دهد.

جفری یانگ طرح واره درمانی را برای استفاده افرادی که نیازهای بهداشت روانی آنها با استفاده از درمان شناختی رفتاری قابل حل نیست، توسعه داد. این تمرکز عمدتاً بر این فرض استوار است که بیشتر اختلالات شخصیت ناشی از نیازهای عاطفی برآورده نشده در دوران کودکی است.

در گذشته، اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت مرزی به عنوان «غیرقابل درمان» تصور می شد. این امر باعث شده بسیاری از متخصصان بهداشت روان نسبت به همکاری با بیماران مبتلا به اختلال مرزی و مانند آن مردد باشند.

اما موفقیت طرح واره درمانی و تکنیک های تغییر طرحواره به افرادی که مشکلات عاطفی آنها زمانی غیر قابل درمان تصور می شد، امید تازه ای بخشید. طرح واره درمانی در معالجه سایر اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت پارانوئید و اختلال شخصیت خودشیفتگی و سایر اختلالات مزمن نیز موثر است. همچنین در حل مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی مزمن، اختلالات خوردن، استرس پس از سانحه و سوء مصرف مواد نیز موثر است.

طرحواره چیست و چگونه طرح واره درمانی برای درمان اختلالات به کار می رود؟

طرحواره به عنوان یک الگوی منفی مداوم توصیف می شود که در دوران کودکی شروع می شود. طرحواره ها با اعمال، عقاید اصلی، روابط و افکار در طول زندگی فرد تقویت می شوند.

نمونه هایی از گرایش های منفی که به عقیده ای طرحواره محسوب می شوند عبارتند از:

• هیچ کس من را دوست ندارد.
• من هرگز موفق نخواهم شد.
• من زشت هستم.
• من شکست می خورم.

البته باید توجه داشته باشید که برخی طرحواره ها می توانند در دوران بزرگسالی و نه لزوما در دوران کودکی رشد کنند. اما آنهایی که در سال های اولیه ریشه دارند، می توانند به صورت ویژه تری قدرتمند باشند.

طبق طرح واره درمانی، طرحواره های ناسازگار به دلیل تجربیات بد کودکانه شروع به شکل گیری می کنند. طرحواره های ناسازگار همچنین به عنوان روش هایی که افراد برای تفسیر وقایع زندگی و رفتارهای افراد دیگر، و تاثیر آنها در زندگی توضیح دهند، در نظر گرفته می شوند. طرحواره های ناسازگار می تواند موجب شود افراد در زندگی درگیر روابط سمی، مهارت های اجتماعی ضعیف، رفتارهای مضر و احساسات منفی از قبیل اعتماد به نفس پایین یا بی ارزشی و انتخاب های اشتباه در زندگی شوند.

هنگامی که نیازهای عاطفی مانند نیاز به ایمنی، عشق و محبت در دوران کودکی برآورده نشود، فرد به دوره بزرگسالی منتقل می شود، بدون اینکه بتواند راه هایی برای ارضای نیازهای خود از طریق برقراری روابط سالم و برآورده کردن نیازهای عاطفی به طور مستقل پیدا کند.

هدف اصلی درمانگرانی که از طرح واره درمانی استفاده می کنند، کمک به افراد در رفع نیازهای برآورده نشده آنها است. این امر در اصلاح احساسات یا الگوهای منفی عمیق کمک می کند. برخلاف درمان شناختی رفتاری که نشان می دهد چگونه بیمار از شر احساسات منفی خلاص شود، طرحواره درمانی از تکنیک های مختلفی استفاده می کند تا با توجه به احساسات خود، تغییر لازم را در فرد ایجاد کند.

تکنیک هایی که در طرحواره درمانی به کار می روند

طرح واره درمانی شامل تکنیک های CBT و تکنیک های تجربی و تمرکز بر احساسات در طول درمان است. این درمان استدلال می کند که اگر سطح عاطفی بیشتری در مغز حاصل شود، می توان تغییر معنی داری را تجربه کرد.

در طی یک جلسه معمولی طرح واره درمانی، کارت هایی مرتبا ایجاد می شوند تا فرد بتواند پیام هایی را برای افرادی که در رفع نیازهای عاطفی در دوران کودکی ناتوان بوده اند بنویسد. می توان با ساختن اشعار ساده یا فقط نوشتن چند جمله پیام هایی را ایجاد کرد.

این کار به آنها کمک می کند تا در مورد نیازهای عاطفی خود به افرادی که در طول زندگی بزرگسال خود به آنها اهمیت می دهند، اظهارات مثبت ارائه دهند. احساساتی که فرد بر روی فلش کارت ابراز می کند، درونی می شود و این در پیشرفت سلامت افراد بزرگسال بسیار مفید است.

بیمار می تواند پیشرفت خود را در مقایسه با مفاهیم نظری که در طول جلسات درمانی به آنها معرفی می شود، ثبت کند. برای درمان تجربی و تمرکز بر احساسات، تکنیک های مورد استفاده تصویرسازی هستند و اغلب از تکنیک صندلی استفاده می شود زیرا سطح بالاتری از تغییر عاطفی را در فرد فعال می کند.

تصویرسازی به مردم این فرصت را می دهد تا وقایع ناخوشایند دوران کودکی خود را کشف کنند و بهتر بدانند که چگونه طرح های ناسازگارانه آنها شکل گرفته است. در دوران کودکی، سمت راست مغز مسلط است و از این طریق تجربیات کودک ایجاد می شود. محققان معتقدند که طرحواره های ناسازگار در نیمکره سمت راست ذخیره می شوند. جایی که در آن مرکز احساسات قوی قرار دارد.

در حین تصویرسازی، از بیماران درخواست می شود هر چیزی را که با خاطرات یا تجربیات بد آنها در ارتباط است تصور کنند و سپس با افرادی که باعث ایجاد این تجربیات بد شده اند، دیالوگ های خیالی داشته باشند. آنها سپس به صورت تخیلی از مراقبین می خواهند تا نیازهای خود را برآورده سازند. تصاویر برای کمک به افراد در کاهش غم و اندوه و غلبه بر حوادث آسیب زا بسیار مفید است.

مطابق با طرح واره درمانی، اگر نیازهای کودک در دوران کودکی برآورده نشود می تواند منجر به ایجاد الگوهای منفی شود. بنابراین مواجهه با نیازها حتی در بزرگسالی می تواند در بهبود و متوقف کردن طرح های ناسازگار کمک کند.

در طول طرحواره درمانی چه اتفاقی می افتد؟

در طی یک جلسه طرح واره درمانی، درمانگر موارد زیر را انجام می دهد:

ارزیابی بیمار برای شناسایی طرح های ناسازگار

او با شما آشنا خواهد شد و برنامه های شما و تاثیراتی که آنها بر شما دارند را درک خواهد کرد.

همچنین، به مراجع کمک می کند تا آگاهی عاطفی خود را توسعه داده و با طرحواره ها در ارتباط باشد. آگاهی عاطفی در فعال سازی طرحواره ها کمک می کند. مرحله بعدی تغییر رفتار است که در آن طرحواره های ناسازگار با برنامه های صحیح جایگزین می شوند. طرح هایی که در ادامه مطرح می کنیم را بررسی کنید و ببینید که آیا می توانید با هر یک از آنها ارتباط برقرار کنید.

طرحواره هایی که در طرح واره درمانی به کار می روند

 محرومیت عاطفی

اعتقاد به اینکه دیگران از شما محافظت نمی کنند و یا همدلی نخواهند کرد یا اعتقاد به اینکه حمایت عاطفی کافی را از دیگران دریافت نمی کنید.

عدم اعتماد

اعتقاد به اینکه دیگران شما را تحقیر می کنند. از شما استفاده می کنند. سوء استفاده می کنند یا به شما آسیب می رسانند. فرد این تصور را دارد که هر نوع آسیب عمدی است.

وابستگی

اعتقاد به این که بدون کمک دیگران نمی توانید مسئولیت های خود را انجام دهید. به عنوان مثال، تصمیم گیری صحیح و مقابله با وظایف جدید و غیره و وضعیت درماندگی.

نقص یا شرم

داشتن احساس دوست نداشتنی، نامعتبر یا فرومایه بودن. در نتیجه ممکن است فرد نسبت به انتقاد یا طرد حساس شود.

 صلاحیت

همچنین به عنوان خود بزرگ بینی شناخته می شود. غالباً فرد اعتقاد دارد که شخص بر دیگران برتری دارد و باید از حقوق ویژه ای برخوردار شود. این ممکن است با رقابت بیش از حد، کنترل رفتار و عدم همدلی همراه باشد.

خود رشد نیافته

داشتن احساسات درهم آمیختن با دیگران به ویژه والدین. این می تواند رشد فرد را به خطر اندازد. این فرد نزدیکی عاطفی قابل توجهی با دیگران دارد و این اغلب منجر به عدم فردگرایی می شود.

 بیگانگی یا انزوای اجتماعی

داشتن این عقیده که شما از جهان جدا شده اید.

 طرد شدگی

اعتقاد به اینکه دیگران برای تامین حمایت عاطفی مورد نیاز خود قابل اعتماد نیستند.

آسیب پذیری در معرض صدمه

نگرانی مداوم از وقوع اتفاقات بد یا فاجعه.

عدم موفقیت

اعتقاد به این که درنهایت از نظر دستاوردهای زندگی مانند شغل شکست خواهد خورد.

خودکنترلی ناکافی

امتناع از اعمال خودکنترلی.

 تاییدجویی

تمایل بیش از حد به رسمیت شناختن، توجه و تایید دیگران. در چنین حالتی عزت نفس فرد به واکنش افراد دیگر بستگی دارد.

تنبیه

اعتقاد به اینکه مردم باید به خاطر اشتباهاتشان مجازات شوند. در بخشش دیگران مشکل دارد و فرد غضبناک، تنبیه کننده و غیرقابل تحمل است.

کمال گرایی

اعتقاد به این که فرد باید در جهت تحقق استانداردهای بسیار بالا عملکرد تلاش کند تا از انتقاد خودداری کند. اغلب به عنوان کمال گرایی و داشتن قوانین سفت و سخت وجود دارد.

منفی‌گرایی یا بدبینی

داشتن تمرکز مداوم بر موارد منفی زندگی مانند خیانت، مرگ و درد. در عین حال، همواره جنبه های مثبت زندگی در نظر فرد کاهش می یابد. افرادی که دارای چنین خصوصیاتی هستند، اغلب نگرانی مزمن، شکایت مداوم دارند.

ایثار

این تامین نیازهای مردم به قیمت قربانی کردن نیازهای شخصی است. دلیل اصلی این امر حفظ اتصال و جلوگیری از برچسب زدن به فرد به عنوان خودخواه است.

سازگاری بالا

تسلیم شدن در مقابل دیگران می تواند یکی از نیازها و احساسات فرد نباشد. غالباً به دلیل سازگاری بیش از حد آشکار می شود و می تواند منجر به  بروز عصبانیت و صفات ناسازگاری مانند سوء مصرف مواد یا علائم روانی شود.

افکار نهایی در مورد طرح واره درمانی

طرح واره درمانی یک رویکرد عملی و مبتنی بر شواهد است که در معالجه اختلالات شخصیت بسیار موثر است. این امر در تغییر الگوهای منفی یا تبدیل طرح های ناسازگار که در دوران کودکی در افراد ایجاد شده است، به رفتارهای مثبت کمک می کند. تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که از یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط در محل خود وقت بگیرید.

جفری یانگ پایه‌گذار شیوه طرحواره درمانی است.ادامه این مقاله، جفری یانگ و طرحواره درمانی که آن را توسعه داده است، می پردازیم. ما بررسی خواهیم کرد که طرحواره درمانی چیست و چگونگی از آن برای درمان بیماران بهره می برند.

جفری یانگ کیست؟

جفری یانگ عضو هیئت علمی گروه روانپزشکی در دانشگاه کلمبیا است. او نویسنده کتاب های منتشر شده در زمینه طرحواره درمانی و موضوعات مختلف خودیاری است.

وی بیش از ۲۵ سال به تدریس و پژوهش مشغول بوده و مدیر هر دو موسسه طرحواره درمانی و مرکز شناخت درمانی است.

جفری یانگ همچنین در پروژه های تحقیقاتی زیادی شرکت کرده و عضو هیئت ژورنال های تحقیقاتی مختلف است.

سال‌هاست که روان درمانی به شاخه های مختلفی اعم از درمان شناختی-رفتاری، روان پویشی و درمان فرد محور یا انسان گرایانه تقسیم می شود. هر شاخه درمانی ایده های متفاوتی برای چگونگی آنچه باید درمان شود دارد. در مواجهه با این پیچیدگی، بسیاری از درمانگران روش التقاطی را در پیش گرفته اند؛ به این معنی که آنها سعی می کنند، به صورت همزمان از چندین روش درمانی در کنار هم استفاده کنند. درمان التقاطی به راحتی می تواند درمانگران و بیماران را گیج کند. به علاوه اطلاع دقیق از اهداف مورد نظر این درمان برای دستیابی، دشوار است.

دکتر جفری یانگ که در ابتدا به عنوان یک رفتارگرای شناختی آموزش دیده بود، بنیانگذار طرحواره درمانی است که نشان دهنده تلاش او برای ادغام سیستماتیک و منسجم رویکردهای مختلف درمانی است. با وجودی که در این درمان یک هدف درمانی عمومی دنبال می شود، طرحواره درمانی با هدف کمک به افراد دارای اختلال شخصیت و بیماران مقاوم به درمان برای بهبود آن‌ها استفاده می شود.

دکتر جفری یانگ بنیانگذار و مدیر مراکز شناخت درمانی نیویورک و کانکتیکات و انستیتوی طرحواره درمانی است. وی همچنین استاد گروه روانپزشکی دانشکده پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا است.

تحصیلات و تحقیقات جفری یانگ

وی دوره کارشناسی خود را در دانشگاه ییل و مدرک التحصیلی خود را از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. یانگ سپس بورس تحصیلات دکتری را در مرکز شناخت درمانی در دانشگاه پنسیلوانیا با دکتر آرون بک به اتمام رساند و به عنوان مدیر تحقیقات و آموزش در آنجا خدمت کرد.

دکتر جفری یانگ طی ۲۴ سال گذشته در مورد درمان های شناختی و طرحواره درمانی در سطح بین المللی سخنرانی کرده است. او هزاران نفر از متخصصان بهداشت روان را آموزش داده است و به دلیل مهارت های برجسته ای که در زمینه تدریس دارد، مورد تحسین فراوان قرار گرفته است.

دکتر یانگ بنیانگذار طرحواره درمانی، یک رویکرد یکپارچه برای اختلالات شخصیت و بیماران مقاوم به درمان است. او به طور گسترده در زمینه های درمان شناختی و طرحواره کتاب منتشر کرده است، از جمله دو کتاب اصلی او:

طرحواره درمانی: راهنمای پزشک، که برای متخصصان سلامت روان نوشته شده است و زندگی خود را دوباره بیافرینید: یک کتاب خودیاری محبوب مبتنی بر طرحواره درمانی است.

علاوه بر این، دکتر جفری یانگ نویسنده مطالعه نتیجه روان درمانی است که اثربخشی شناخت درمانی را در مقایسه با داروهای ضد افسردگی ارزیابی می کند. وی همچنین به عنوان مشاور در بسیاری از فعالیت های تحقیقاتی شناختی و طرحواره درمانی، از جمله مطالعه مشارکتی افسردگی NIMH، و در هیئت تحریریه مجلات در زمینه شناخت درمانی و پژوهش و تمرین های شناختی و رفتاری فعالیت داشته است. دکتر جفری یانگ در سال ۲۰۰۳ موفق به دریافت جوایز معتبر مربی بهداشت روان NEEI سال شد.

طرحواره درمانی چیست؟

در طرحواره درمانی، دکتر جفری یانگ رویکرد منحصر به فرد خود برای ارتباط با مراجعینی که دارای اختلال شخصیت هستند یا افرادی که در برابر درمان مقاوم هستند را نشان می دهد. طرحواره درمانی یک روش درمانی نوآورانه، درمان یکپارچه است که در ابتدا به عنوان گسترش درمان‌های سنتی شناختی – رفتاری توسعه یافته است.

در مقایسه با درمان شناختی-رفتاری، طرحواره درمانی بر الگوهای مادام العمر، تکنیک های تغییر خلق و رابطه درمانی تاکید می کند و همه این راهکارها را بر خلاف تمرکز فقط روی یکی از آنها پیشنهاد می کند.

روش طرحواره درمانی به همان اندازه از درمان شناختی-رفتاری، تئوری دلبستگی، مفاهیم روان پویشی و روش‌های متمرکز بر احساسات ناشی می شود، در مقایسه با درمان شناختی – رفتاری، طرحواره درمانی تاکید ویژه ای بر روی الگوهای مادام العمر، تکنیک های تغییر خلق و رابطه درمانی دارد.

این روش درمانی مخصوصاً برای مراجعینی که اختلال دشواری دارند و به درمان مقاوم هستند با اختلالات روانی مزمن و از جمله اختلالات شخصیت (مانند اختلال شخصیت مرزی و خودشیفتگی) و اختلالات خوردن، مشکلات زوج های لجوج و مجرمان، بسیار مناسب است. همچنین مشخص شده است که برای پیشگیری از عود در افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد موثر است.

نتایج اولیه یک مطالعه علمی مقایسه ای مهم نشان داده است که طرحواره درمانی برای درصد بالایی از بیماران سرپایی با اختلال شخصیت مرزی، با میزان ترک تحصیل پایین، مؤثر است.

مراجعانی که سال‌ها است برای به دست آوردن بینش ارزشمندی با معالجه روانگردان تلاش می کنند، اما که از عدم پیشرفت ناامید شده اند، غالباً به رویکرد طرحواره درمانی، منظم، انعطاف پذیر و عمیق پاسخ می دهند.

جفری یانگ عناصر دیگری به کار خود، از جمله عناصر روان درمانی و نظریه دلبستگی را اضافه کرد. این بدان معنا است در حالی که تکنیک های شناختی باعث می شد که مراجعان وی برای تغییر شیوه انتخاب خود در حال حاضر تلاش کنند، اما آنها هم اکنون به دنبال کودکی خود بودند تا تصور کنند که گرایش آنها به سمت الگوهای شکست، از کودکی آنها ناشی می شود. این ترکیب موفق به نظر می رسید. وی سپس عناصر گشتالت درمانی را که از نظر شناخت درمانی و روان پویشی متفاوت است، به آن اضافه کرد. این امر بر انتقال مراجع به دور از واقعیت به وضعیتی که می تواند احساساتی را که در ناخودآگاه او دفن شده اند، تحریک و پردازش کند، متمرکز است.

تفاوت طرحواره درمانی با روش التقاطی چیست؟

در نگاه اول، طرحواره درمانی متفاوت از روش التقاطی نیست. (در این روش فرد درمانگر به تمامی روش های درمانی اشراف دارد و در طول جلسات بسته به آنچه احساس می کند مراجع نیاز دارد و می تواند از آن بهره ببرد، ار روش های مختلف استفاده می کند).

اما طرحواره درمانی سیستماتیک تر است. در حالی که یک درمانگر التقاطی به طریقی از روش آزمون و خطا استفاده می کند، طرحواره درمانی یک مدل کلی مجزا دارد، و تکنیک های مختلفی که از آن استفاده می کند در یک نظم و فرایندی قرار دارند که مورد تحقیق و آزمایش قرار گرفته اند و  مؤثر اند.

طرحواره درمانی به چه افرادی می تواند کمک کند؟

در ابتدا طرحواره درمانی برای کمک به اختلالات شخصیتی مانند شخصیت مرزی ساخته شد که به سایر روش های درمانی پاسخ نمی دهند.

یک مطالعه آمریکایی در مورد طرحواره درمانی و اختلال شخصیت مرزی نشان داد که پس از ۸ ماه از طرحواره درمانی، ۹۴ درصد شرکت کنندگان دیگر علائم اختلال شخصیت مرزی را نداشتند و به طور چشمگیری بهبود نشان دادند، در حالی که تنها ۶٪ از آنها که جلسات درمانی منظم را برای این اختلال انجام دادند، بهبودی چشمگیری نداشتند.

سایر اختلالات شخصیتی که طرحواره درمانی برای آنها موثر بوده است عبارتند از:

اختلال شخصیت اجتناب ناپذیر، اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال شخصیت هیستریونیک، اختلال شخصیت وابسته، اختلال شخصیت وسواس جبری و اختلال شخصیت خودشیفته.

اما طرحواره درمانی همچنین برای هر مسئله ای که از دوران کودکی منشا گرفته باشد، نیز مفید است، مانند:

• افسردگی
•  مسائل مربوط به مدیریت خشم
• عزت نفس کم
•  مشکل در ارتباط
•  ترس از صمیمیت
•  وابستگی زیاد

اکنون از طرحواره درمانی در زوج درمانی نیز استفاده می شود، به عنوان نوعی مشاوره در رابطه، به هر یک از شرکا کمک می کند تا تله زندگی خود را بشناسند و ببیند چگونه باعث درگیری و بهم خوردن رابطه می شود.

طرحواره درمانی آیا راهی بهتر برای درمان است؟

در حالی که درمان سنتی به شما برچسب یک اختلال شخصیت می زند و به گونه ای اوقات شما را تلخ می کند که احساس محدودیت می کنند و فکر می کنند دیگر امیدی به درمان نخواهد بود، طرحواره درمانی در عوض لیستی از الگوهای واضح و مفید را ارائه می دهد که همه ما با آنها ارتباط برقرار می کنیم و از این طریق با مراجع همدلی می کند. از این طریق، راه را برای درک بیشتر و تغییر واقعی باز می کند.

نتیجه گیری

کار با یک متخصص درمانگر برای شناخت روش های ناکارآمد در زندگی شما به معنای این است که در نهایت می توانید الگوهای طولانی مدت غلط را تغییر دهید. در این روش درمانی جفری یانگ، می توانید با احساسات واقعی خود در تماس باشید، راه های سالم تر عمل کردن غیر از طرحواره های خود را بیاموزید، و تلاش کنید تا نیازهای عاطفی خود را با روش هایی سالم تر و متمرکز برآورده کنید.

برای درک کامل مفهوم تکنیک های طرحواره درمانی ابتدا باید به مفهوم طرحواره اشاره کنیم. نخستین بار شاگرد جوان فروید نظریه طرحواره ی درمانی را ارائه داد. هنگامی که در حوزه روان شناسی به بررسی مفهوم طرحواره می پردازیم متوجه میشویم طرحواره یک الگوی سازمان یافته است که ارتباط مستقیمی با تفکر و رفتار آدمی دارد.

طرحواره در معنای ساده به یک قالب و چارچوب از تفکرات و ایده هایی که برای فرد از گذشته تاکنون شکل گرفته است، این تفکرات درک فرد نسبت به جهان هستی را شکل میدهد.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید تاثیر طرحواره ها در ذهن انسان به گونه ای است که افکار و رفتار و احساسات مان الهام گرفته از طرحواره ذهنی ما است و بنای روابط عاطفی و شغلی و اجتماعی ما را میسازد. به همین دلیل مقابله و درمان طرحواره بسیار حائز اهمیت است. یانگ برای جلوگیری از پیشرفت و درمان اختلالات شخصیتی و اختلالات مزمن، طرحواره درمانی را ارائه داد.

هنگامی که بیماران به درمان های اولیه پاسخ نشان ندادند، تکنیک های طرحواره درمانی نتیجه درمان شناختی رفتاری، روان تحلیلی روابط بین اشیا، نظریات دلبستگی و گفتار درمانی ها است که به عنوان یک سیستم یکپارچه عمل میکند.

۴ مفهوم اساسی در تکنیک های طرحواره درمانی شامل طرحواره ناسازگار اولیه، سبک مقابله کننده، احتیاجات هیجانی و احساسی،حالات خلقی متفاوت است.

تکنیک های طرحواره درمانی در چه هنگامی مطرح می شود؟

هنگامی که فرد در هر دوره ای از زندگی شخصی اش دچار احساس طرد شدن و رهاشدن پیدا می کند، به گونه ای که نسبت به اطرافیان خویش بی اعتماد می گردد. یا هنگامی که دیگران یا خود فرد محرومیت های هیجانی برایش ایحاد می کنند، احساس نقص و شرم و دوری از اجتماع و انزوا طلبی در وجود فرد شکل میگیرد. تکنیک های طرحواره درمانی در این مورد نقش بسیار مهمی را ایفا میکند.

به طور مثال در بیشتر مواقع با این موضوع مواجه شده اید که خانواده ها به دلیل محبت زیاد به فرزندان شان به صورت ناخواسته مانع از استقلال آنان به تنهایی می شوند. اینگونه فردی بی کفایت حاصل می شود که دچار گرفتاری های شدید و شکست های پی درپی در تمامی جنبه های زندگیش می شود. اجرای تکنیک های طرحواره درمانی در این مرحله ضروری است.

بسیاری از بازداری هایی که توسط جامعه و افراد برای شخص بیمار پیش می آید حالات منفی گرایی، بدبینی نسبت به تمامی موارد را برایش ایجاد میکند و بازداری هیجانی حالات منفی لورا دو چندان خواهد کرد. پس بهتر است هرچه زودتر به پیاده کردن تکنیک های طرحواره درمانی بپردازیم.

حالات ذهنی که یک فرد در طول مدت زندگی حیاتش برای استفاده از تکنیک های طرحواره درمانی باید داشته باشد:

برخی از خاطرات و اتفاقات که در گذشته فرد رخ داده اند، مانند یک محرک طرحواره هیجانی و احساسی فرد را دچار فعالیت می کند. بنابراین فرد برای مقابله با آنان از مجموعه ای از تکنیک های طرحواره درمانی و سبک های مقابله ای استقاده میکند.

البته این نکته قابل ذکر میباشد که اجرای اصول تکنیک های طرحواره درمانی برای افرادی مناسب است که طرحواره ذهنی شان انعطاف پذیر و قابل تغییر باشد وگرنه در افرادی که دچار اختلالات مزمن و ریشه ای  میباشند کار کمی سخت تر است.

روش های معروف تکنیک های طرحواره درمانی

۱- روش شناختی

حال باید از روش های قدیمی و کلاسیک شناختی درمانی استفاده کنیم. رفتار های فرد را جز به جز مورد بررسی قرار دهیم و تاثیر طرحواره و نوع آن را بر روی ذهنیت و نوع تفکر شخص تشخیص دهیم. این روش از این جهت  مهم است که باعث پیدا کردن صورت سوال می شود که در نتیجه آن منشا مشکل پیدا می شود. همانطور که معروف است می گویند فهمیدن صورت سوال نصف راه پاسخ است. بنابراین این مرحله را می توان جزو مهمترین تکنیک های طرحواره درمانی دانست. چرا که پایه ساخت و ادامه مراحل درمان است.

۲- رابطه درمانی

یکی دیگر از مهم ترین روش درمان در تکنیک های طرحواره های درمانی رابطه درمانی است که طی مراحلی مهم و تاثیر گذار مانند باز والدینی حد و مرز، طرحواره به صورت کاربردی تحت درمان قرار می گیرد. این مرحله از این زاویه مهم است که بیمار یا فرد مراجعه کننده بتواند اعتماد درونی کند و چیزی را مخفی نکند؛ زیرا همیشه در درون ما نوعی ترس از افشای برخی رازها وجود دارد.

در صورتی که درمانگر نتواند رابطه درمانی را که جزء تکنیک های طرحواره درمانی است، درست انجام دهد؛ حتی با دانستن اصل مشکل و مشخص شدن دلیل اصلی اختلال ایجاد شده، به خاطر این که ممکن است جزئیاتی گفته نشود و یا یک بخش از صورت مسئله لاک گرفته شود، درمانی ناقص یا در برخی موارد درمانی اشتباه و برعکس صورت می گیرد. در واقع باید بیمار و مراجعه کننده حس کند که با خودش حرف میزند و این حس به او القا نشود که رازش در حال واگویی است. این مرحله به نوع حرف زدن و جلب اعتماد درمانگر بسیار وابسته است.

۳- روش تجربی

تکنیک های تجربی و هیجانی را در اجرای تکنیک های طرحواره درمانی از یاد نبرید. شما باید بر اساس تکنیک های درمانی طرحواره ذهنی فرد را مورد بررسی قرار دهید تا تصویر سازی و بهینه سازی ذهن فرد را به همراه سایکودراما موشکافی کنید.

این قسمت درمان بسیار تخصصی است. در دو مرحله قبل سعی می شد به ذهن مراجعه کننده نفوذ کرد و ریشه مسائل را جست و جو کرد. اما وقتی ریشه مسائل یافت شد و دانستیم مشکل بی کم و کاست از کجا آب میخورد چه باید کرد. اینجا درست مانند جراح و پزشک باید درمانگر سعی کند آن غده را بردارد. این کار نیاز به داشتن مهارت و دانش و تجربه است.

برخی تصور می کنند چون مسائل روحی و روانی درد و خونریزی ظاهری ندارد، خطرناک نیستند. اما اگر نگوییم بیشتر، حداقل هم اندازه یک بیماری وخیم بدنی مانند بیماری قلبی مهمند و باید درمان شوند. از این رو این مرحله از تکنیک های طرحواره درمانی مانند کار یک پزشک جراح است و بسیار مهم می باشد.

این مرحله واقعا یک مرحله حساسی است. زیرا تقریبا اصل کار در این جا صورت می گیرد. بنابراین باید یک فرد متخصص آن را انجام دهد. از طرف دیگر اهمیت این مرحله در اینجاست که از آنجایی که درب ذهن مراجعه کننده باز است، ممکن است خواسته یا ناخواسته درمانگر سراغ قسمت های دیگری از ذهن او برود و آن ها را دچار اختلال کند که این باعث بدتر شدن حال مراجعه کننده می شود.

۴-رفتاری

پس از گذراندن تمامی این مراحل،برای مشاهده نتیجه تکنیک های طرحواره درمانی، نتایج روش های اخیر را مورد بررسی و بازبینی قرار دهید و تک تک نتایج را با دقت موشکافی کنید. در واقع این مرحله شبیه به مرحله پانسمان و بخیه زدن است. باید جای ریشه و غده ای که برداشته شده را درست بست تا احیانا عفونت نکند. این مرحله از تکنیک های طرحواره درمانی را می توان تمام کننده کار دانست. در صورتی که این کار درست انجام نشود تمام زحمت های قبلی به هدر می رود و فایده ای نخواهند داشت. چرا که اگر زخم عفونت کند ممکن است بیماری بدتر از بیماری قبلی رشد کند.

برای رسیدن به مرحله آخر درمان در تکنیک های طرحواره درمانی گذراندن سه مرحله قبل آن امری ضروری و حیاتی است.

تکنیک های طرحواره درمانی فقط برای بیمار؟

دقت داشته باشید در طول زمان درمان و گذراندن تکنیک های طرحواره درمانی باید به مراجع احساس بیمارگونه را منتقل کنید تا احساس سرافکندگی کند.

بعضا  ادامه تکنیک های طرحواره درمانی با دشواری همراه بوده و گاهی درمانگر به طور کامل مجیور به توقف تکنیک های طرحواره درمانی می شود. درست مثل پزشکی که به هر علتی ممکن است از انجام عمل جراحی سربازند و یا به خاطر وجود خطر عمل را متوقف کند. این توقف در اجرای تکنیک های طرحواره درمانی نباید باعث ایجاد این فکر شود که روش های به کار رفته شده بی فایده یا کلا به درد نخور هستند.

باید در نظر گرفت که شرایط فردی و محیطی مراجعه کننده نیز بسیار تاثیر گذار است. از این رو تشخیص این که آیا باید از تکنیک های طرحواره درمانی استفاده کرد یا نه نیز برعهده متخصص است. اما به طور کلی در اکثر موارد اختلالات عمومی یا با درجه پایین این روش بسیار پاسخگو است.

نکته آخر اینکه بعضا تصور می شود تنها افراد بیمار باید این تکنیک های طرحواره درمانی را بگذرانند. اما این تصور درستی نیست. زیرا همه ما در زندگی نقاط تاریکی داریم که بعضا از یادآوری آن ها نیز ابا می کنیم. شاید خودمان ندانیم، اما وجود نکات تاریک مانند سیاهچاله های فضایی است که انرژی بسیار می گیرند و در خود نابود می کنند. از این رو اگر هر انسانی می خواهد راحت تر موفق شود و درست تر زندگی کند، لازم است این نکات تاریک را بیابد و سعی کند آن ها را چه بزرگ و چه کوچک از بین ببرد. این محقق نمی شود، مگر با استفاده از تکنیک های طرحواره درمانی که در این مقاله سعی شده از اهمیت و روشهای آن به میزان کافی و خلاصه گفته شود.

با شرکت در مجموعه کارگاه های “مهارت های زندگی” “سینا یاوریان“، قایق بادبانی زندگی خود را در توفان تا مقصد با لذت به پیش برانید.

با استفاده از طرحواره درمانی می توان به افراد در شناخت آن دسته از افکار و رفتارهایی که سبب ادامه دار شدن اختلالات و مسائل مربوط به سلامت ذهنی می شوند کمک کرد. رویکرد درمانی در طرحواره درمانی ترکیبی است از برخی المان های موجود در مباحث و روش های درمانی دیگر که از آن جمله می توان به رفتار درمانی شناختی اشاره کرد. البته کاربرد طرحواره درمانی کمی گسترده تر از روش های درمانی دیگر است و در آن سعی می شود تا هیجانات، روش های مقابله ناهنجار و ریشه های اختلالات و مسائل مرتبط با سلامت ذهنی افراد به خوبی شناخته شده و در جهت درمان فرد از آن ها استفاده شود.

کاربرد طرحواره درمانی

کاربرد طرحواره درمانی برای افراد متخصص و حرفه ای در زمینه سلامت ذهنی در آن است که می توانند با استفاده از روش ها و رویکرد موجود در آن، اقدام به شناسایی ریشه های نیازهای برآورده نشده عاطفی بیمار کنند. افرادی هم که اختلالات و مسائل مرتبط با سلامت ذهنی رنج می برند می توانند با استفاده از این روش ها و رویکردها و استفاده از تجربه و تخصص افراد حرفه ای در این زمینه عزت نفس بیشتری پیدا کنند، به روش های کارآمدی برای تشکیل روابط سازنده و مفید دست یابند و در نهایت به توسعه و دست یابی به اهدافی بیندیشند که آن ها را به سمت زندگی بهتر و با نشاط تری هدایت خواهد کرد.

توسعه و گسترش کاربرد طرحواره درمانی

در اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی بود که دکتر جفری یانگ اقدام به گسترش و توسعه کاربرد طرحواره درمانی کرد. آن دوران مصادف با زمانی بود که دکتر جفری یانگ به این نتیجه رسید که رفتار درمانی شناختی برای برخی افراد در مقایسه با دیگران چندان کارآمد نیست. به خصوص آن دسته از افرادی که دچار مشکلات و اختلالات مزمن شخصیتی بودند. او نظریه ها و مفاهیم مطرح شده در مباحث و حوزه های مختلفی چون، گشتالت، نسبت اشیاء، نظریه های سازنده، و رویکردهای موجود در روانکاوی با یکدیگر ترکیب کرد و با استفاده از نقاط قوت هر یک از موارد یاد شده، روش جدید و کارایی به وجود آورد.

کاربرد طرحواره درمانی برای نخستین بار در دهه ۱۹۹۰ و با آغاز به کار مؤسسه طرحواره درمانی در منهتن مطرح شد. مجموعه تحقیقاتی که درباره رویکرد مورد استفاده در این مؤسسه انجام شد حاکی از آن بود که طرحواره درمانی در درمان اختلال شخصیت مرزی کاربرد مؤثری داشته است و تقریبا از همان زمان به بعد بود که این شیوه درمانی طرفداران بیشتری پیدا کرد؛ کسانی که به گستردگی و کارایی مباحث موجود در آن افزودند (روندی که تا امروز ادامه داشته است). همین اواخر هم رویکرد تازه ای به وجود آمده است که در آن با ترکیب روش های موجود در طرحواره درمانی با برخی مدل های مدیتیشن، رویکردی روحانی تر پدید می آورند.

کاربرد طرحواره درمانی چیست و چگونه کار می کند؟

برای درک کاربرد طرحواره درمانی پیش از هر چیز باید تعریفی از نیازهای عاطفی ارائه دهیم: این نیازها در حقیقت نیازهای اساسی فرد هستند که از آن جمله می توان به عشق، علاقه، راهنمائی، سرپناه و ایمنی اشاره کرد. اگر این نیازها در دوران کودکی برآورده نشوند، زمانی که فرد پا به مرحله جوانی می گذارد، با نقص هایی از لحاظ عاطفی مواجه خواهد شد که دیگر فعالیت های او را تحت تأثیر خواهد گذاشت (حال ممکن است فرد از این نقص ها آگاه باشد و ممکن است اینطور نباشد). همچنین این نقص ها می توانند روابط فرد با دیگران را هم دستخوش تغییر کنند. طرحواره درمانی بر پایه این عقیده استوار شده است که طرحواره های ناهنجار (یا ناسازگار) بیشتر به واسطه همین تجربیات ناخوشایند دوران کودکی شکل می گیرند. اختلالات و رفتارهای ناهنجار حاصل شده به واسطه کمبودهای دوران کودکی بسته به شرایط به خصوص هر فرد ممکن است متفاوت باشد، اما برخی از مهمترین این اختلالات و رفتارها عبارتند از تصمیم گیری های ناسالم، شکل دادن رابطه های مضر با دیگران، نداشتن مهارت های اجتماعی به شکل توسعه یافته،  شرکت در الگوهای رفتاری تخریب کننده، نداشتن قوه قضاوت خوب و احساساتی چون بی ارزش بودن و مردد بودن.

با این تفاسیر مهمترین کاربرد طرحواره درمانی شناخت و اصلاح طرحواره های ناهنجاری است که اطلاعات تکمیلی درباره شان عنوان شد. شناخت یا کشف ریشه (یا ریشه های) نیازهای برآورده نشده عاطفی افراد و شرکت کردن افراد در روابط سازنده و مفید با استفاده از روش ها و رویکرد طرحواره درمانی می تواند در نهایت سبب شود تا فرد با اختلالات خود روبه رو شده و به مرور زمان بر آن ها فائق آید.

روش های درمانی برای کاربرد طرحواره درمانی

در ادامه برخی از مهمترین روش های درمانی به کار گرفته شده در طرحواره درمانی را با ذکر توضیحاتی عنوان خواهیم کرد:

تصویرسازی:

در این روش، از افرادی که با استفاده از طرحواره درمانی تحت درمان قرار گرفته اند خواسته می شود تا خاطرات نه چندان خوشایند دوران کودکی خود را با دقت مورد بررسی قرار دهند تا درک بهتری از طرحواره های ناهنجار خود پیدا کنند. در این روش ابتدا از افراد تحت درمان خواسته می شود تا صداها، تصاویر و دیگر احساسات خاطرات دوران کودکی خود را تا جای امکان تصور کنند و پس از آن اقدام به مکالمه با افرادی کنند که در این خاطرات نقشی داشته اند و از آن ها بخواهند تا نیازهایشان را برآورده کنند.

استفاده از فلش کارت:

در این روش درمانگر به فرد تحت درمان کمک می کند تا پیام هایی برای افراد حاضر در خاطرات دوران کودکیش طراحی کند؛ آن افرادی که نتوانستند نیازهای عاطفی فرد تحت درمان را در دوران کودکیش برآورده کنند. این پیام ها بسته به حالت فرد تحت درمان ممکن است در قالب نوشته های کوچک یا حتی اشعار پیچیده نوشته شود. فرد تحت درمان این پیام ها را روی فلش کارت می نویسد و در طول دوران درمان و به صلاح دید درمانگر گاه به گاه آن ها را مشاهده می کند. پس از گذشت مدتی فرد تحت درمان یاد خواهد گرفت که این پیام ها را در زمان حال، و برای برآورده کردن نیازهای خود مورد استفاده قرار دهد.

اختلالات و بیماری هایی که با کاربرد طرحواره درمانی مداوا می شوند

کاربرد طرحواره درمانی بیش از هر چیز دیگری در آن است که برخی از اختلالات مرتبط با سلامت ذهنی افراد به شیوه ای کارآمدتر مداوا شوند. دکتر یانگ پس از رسیدن به این نتیجه که برخی اختلالات ذهنی با روش های آن زمان قابل مداوا نبود اقدام به طرح ریزی برای آغاز رویکرد طرحواره درمانی کرد. بیشتر آن دسته از اختلالات ذهنی مورد توجه دکتر یانگ قرار گرفتند که زندگی حال حاضر افراد را تحت تأثیر قرار می داد (حتی پس از گذر از مرحله درمانی اختلال). طرحواره درمانی پس از مطرح شدن ابتدایی به وسیله دکتر یانگ پیشرفت و گستردگی بسیاری به خود دیده است و در حال حاضر تعداد زیادی از اختلالات را می توان با کاربرد طرحواره درمانی مداوا کرد. برخی از این اختلالات عبارتند از:

• اضطراب پس از قاعدگی
• اختلالات خوردن
• رفتار جنایی
• تشویش و نگرانی
• سوء استفاده از مواد
• مشکلات در ارتباط با دیگران
• افسردگی مزمن
• اختلالات شخصیتی

برخی نگرانی ها و محدودیت های مرتبط با طرحواره درمانی

با وجود کاربرد طرحواره درمانی برای مداوای بسیاری از بیمارانی که از اختلالات ذهنی رنج می برند، نگرانی ها و محدودیت هایی هم در به کارگیری آن وجود دارد: یکی از نگرانی های اصلی مرتبط با طرحواره درمانی هزینه و زمانی است که با استفاده از این روش درمانی صرف می شود. طرحواره درمانی غالبا برای درمان بیماری ها و اختلالات مزمن مورد استفاده قرار می گیرد و به همین خاطر هزینه و زمان به مراتب بیشتری در مقایسه با سایر روش ها خواهد برد. این نکته را البته باید به خاطر داشت که نگهداری از بیمارانی که از اختلالات مزمن ذهنی رنج می برند، هزینه سنگینی برای سازمان های درمانی به همراه دارد، به همین خاطر شاید صرف هزینه و زمان برای درمان آن ها به وسیله طرحواره درمانی در نهایت برایشان به صرفه تر باشد.

طرحواره درمانی جفری یانگ یک شیوه درمانی است که توسط جفری یانگ برای درمان اختلالات شخصیتی و نیز دیگر اختلالات مزمن ذهنی توسعه پیدا کرده است. از جمله این اختلالات ذهنی می توان به زمانی اشاره کرد که بیمار پس از تجربه دیگر شیوه های درمانی قادر به بازگشت به حالت عادی نمی شود. (برای نمونه پس از استفاده از درمان رفتاری شناختی بر روی بیمار).

طرحواره درمانی جفری یانگ آن نوعی به خصوص از روان درمانی یکپارچه شده است که در آن از نظریه ها و تکنیک های مورد استفاده در دیگر روش های درمانی قدیمی تر استفاده شده است و ترکیبی است از آن ها. از جمله این روش های درمانی و نظریه ها می توان به درمان رفتاری شناختی، نسبت اشیاء در روانکاوی، نظریه وابستگی و درمان گشتالت اشاره کرد.

معرفی طرحواره درمانی جفری یانگ

در طرحواره درمانی جفری یانگ چهار مفهوم کلی نظری وجود دارد که عبارتند از طرحواره، روش های مقابله، حالت ها (یا اسلوب ها) و نیازهای عاطفی اساسی (پایه ای). در ادامه توضیحاتی درباره هر یک ارائه خواهد شد.

۱- مفهوم اول طرحواره درمانی جفری یانگ : طرحواره (schema)

در روانش شناسی شناختی به معنای الگویی سازمان یافته از فکر و رفتار است. همچنین می توان آن را به مفهوم ساختار ذهنی ایده های از پیش تصور شده تعریف کرد؛ سیستمی که برای سازمان دهی کردن و درک اطلاعات جدید به کار گرفته می شود. در طرحواره درمانی جفری یانگ، طرحواره ها اشاره به طرحواره های ناهنجار ابتدائی دارند که چنین تعریفی از آن ها ارائه شده است: «الگوهایی ادراکی، احساسی و فیزیکی که خود نابودگر هستند.». در اغلب این طرحواره ها باوری درباره جهان یا خود فرد در ذهن او شکل می گیرد. برای نمونه فردی که دارای طرحواره رهاشدگی است، ممکن است نسبت به ارزشی که برای دیگران دارد بیش از اندازه حساسیت نشان دهد و این حساسیت در نهایت می تواند منجر به ناراحتی و اختلالات احساسی دیگر در روابط بین فردی او شود.

۲- مفهوم دوم طرحواره درمانی جفری یانگ : روش های مقابله (coping styles)

عموما به پاسخ های رفتاریی گفته می شود که توسط بیمار و در مقابله با طرحواره بروز پیدا می کنند. به طور کلی سه روش مقابله وجود دارد که در ادامه توضیحاتی درباره هر یک ارائه خواهد شد: اولین روش مقابله با نام «اجتناب (یا کناره گیری)» شناخته می شود و همانگونه که از نام آن برمی آید، فرد به وسیله آن سعی می کند تا از قرار گرفتن در موقعیت هایی که سبب تحریک طرحواره ها می شود اجتناب کند. روش بعدی «تسلیم شدن (یا واگذاری)» نام دارد که در آن فرد در برابر طرحواره تسلیم می شود و تلاشی برای مبارزه با آن نمی کند و رفتارش را در هماهنگی با این احساس ترس که نتیجه نهائی اجتناب ناپذیر است تغییر می دهد. روش بعدی «حمله متقابل» نام دارد که با نام «جبران، بیش از حد لزوم» هم از آن یاد شده است و در آن فرد بیش از اندازه به خود فشار وارد می کند تا از حاصل شدن نتیجه طرحواره جلوگیری کند. متأسفانه تمامی این روش ها اغلب نه تنها کمکی به جلوگیری از نتایج بد طرحواره نمی کند، بلکه سبب تقویت این نتایج می شود.

۳- مفهوم سوم طرحواره درمانی جفری یانگ : حالت ها یا اسلوب ها (modes)

به حالات ذهنیی اطلاق می شود که در آن بیمار طرحواره ها و روش های مقابله به خصوصی را با یکدیگر و به شکل ذهنی برای خود دسته بندی می کند و گاه به گاه، حالات ذهنی خود را بسته به آن ها تغییر می دهد. برای نمونه حالت یا اسلوب کودک آسیب پذیر به حالت ذهنیی گفته می شود که شامل طرحواره های رهاشدگی و بی اعتمادی، و روش مقابله تسلیم شدن است.

۴- مفهوم چهارم طرحواره درمانی جفری یانگ حالت ها (اسلوب ها)

اگر نیازهای عاطفی اساسی (پایه ای) بیمار در دوران کودکی برآورده نشود، آن گاه طرحواره ها، روش های مقابله و حالت های یاد شده در او امکان گسترش پیدا خواهند کرد. برخی از مهمترین نیازهای عاطفی فرد در دوران کودکی عبارتند از: ارتباط متقابل با دیگران، آزادی یا خودمختاری و … . برای نمونه کودکی که نیازهای برآورده نشده ای در حوزه ارتباط با دیگران داشته باشد (برای نمونه اگر یکی (یا هر دوی) از والدین خود را به واسطه مرگ، طلاق یا مسائل این چنینی از دست داده باشد) به احتمال زیاد دچار طرحواره رهاشدگی خواهد شد.

در طرحواره درمانی جفری یانگ سعی بر آن است تا به بیمار کمک شود با نیازهای عاطفی اساسی برآورده نشده اش کنار بیاید و برای این کار معمولا از دو روش استفاده می شود که عبارتند از:

• درمان طرحواره ها با تلاش در جهت کاهش شدت تأثیر خاطرات عاطفی و تغییر دادن الگوهای شناختی مرتبط با طرحواره؛
• شناخت و جایگزین کردن روش های مقابله ناهنجار با الگوهای تطبیقی رفتاری.

مفهوم طرحواره های ناهنجار ابتدائی در طرحواره درمانی جفری یانگ

طرحواره های ناهنجار ابتدائی الگوهای شناختی و احساسی خود نابودگری هستند که ریشه در دوران کودکی بیمار دارند و زندگی او را تحت تأثیر قرار می دهد. این طرحواره ها ممکن است به واسطه خاطرات عاطفی مرتبط با رنجش های گذشته، حادثه های غم انگیز، ترس، سوء استفاده، غفلت، نبود امنیت، رهاشدگی، و یا نبود روابط عاطفی مؤثر با دیگران شکل گرفته باشند. طرحواره های ناهنجار ابتدائی بسته به عوامل گوناگون ممکن است درجات مختلفی از شدت و فراگیری داشته باشند: هرچه طرحواره ای شدیدتر باشد، احساس منفیی که ایجاد می کند هم به همان میزان شدیدتر خواهد بود و برای مدتی طولانی تر بیمار را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

تکنیک های مورد استفاده در طرحواره درمانی جفری یانگ

برنامه های درمانی در طرحواره درمانی جفری یانگ به طور کلی شامل سه کلاس اساسی از تکنیک ها می شود: شناختی، تجربی و رفتاری. در کلاس درمانی شناختی، از تکنیک های استاندارد مورد استفاده در درمان رفتاری شناختی استفاده می شود که از آن جمله می توان به سنجش اعتبار (یا صحت) طرحواره اشاره کرد. کلاس تجربی بیشتر بر پایه تکنیک های مورد استفاده با استناد به نظریه گشتالت و دیگر تکنیک های بصری استوار است. کلاس سوم، یعنی رفتاری هم بیشتر مرتبط با تکنیک های استاندارد به کار گرفته شده در درمان رفتاری است. از جلمه این تکنیک ها می توان به وادار کردن بیمار به نقش آفرینی یک اثر متقابل و سپس تمرین کردن مکرر آن اثر اشاره کرد.

صرفه جویی در هزینه ها با استفاده از طرحواره درمانی جفری یانگ

حتی نخستین فعالیت هایی که با استفاده از طرحواره درمانی جفری یانگ شکل می گرفتند از لحاظ اقتصادی کارا بودند و می شد با آن ها در هزینه ها صرفه جویی کرد. برای نمونه تحقیقاتی در این باره در هلند صورت گرفت و نتایج حاکی از آن بود که با استفاده از روش های مطرح شده در این طرحواره سالانه چیزی حدود ۴۵۰۰ یورو به ازای هر بیمار، در هزینه ها صرفه جویی می شد (که معادل با ۵۷۰۰ دلار آمریکا می شد).