انواع زوج درمانی راهی برای نجات روابط آسیب دیده زوجین

زوج درمانی یکی از راهکارهایی است که دو طرف حاضر در رابطه قادر خواهند بود با استفاده از آن اقدام به پیدا کردن مجدد احساساتی کنند که زمانی نسبت به یکدیگر داشتند. بسیاری از درمانگران فعال در حوزه روابط مشترک بر این باورند که برای حاصل شدن نتیجه دلخواه از یک دوره درمانی حداقل به دوازده جلسه نیاز است (هفته ای یک جلسه به مدت سه ماه) و تنها پس از گذر این مدت زمان است که امکان برخی مشکلات میان دو طرف حل شود. البته نباید فراموش کرد که این مدت زمان بسته به عواملی چون شدت مشاجره های بین دو طرف و چگونگی رویکرد آن ها در کلاس های درمانی ممکن است کمتر یا بیشتر شود. اگر در روابط مشترکتان با مسائلی دست و پنجه نرم می کنید که پیش از این برایتان بی سابقه بوده است و توانایی حل کردن این مسائل را به تنهایی ندارید، احتمالا زمان آن رسیده است که از فردی متخصص در این زمینه درخواست کمک و مشاوره کنید. روش های مختلف درمانی ای وجود دارند که از آن ها با نام انواع زوج درمانی یاد می شود. با کسب اطلاعات بیشتر در خصوص هر یک از این روش های درمانی قادر خواهید بود بسته به شرایط منحصربه فرد خود و رابطه تان از میان شان یکی را انتخاب کنید. در این مقاله قصد داریم شما را در این امر یاری کنیم و اطلاعاتی مختصر و مفید درباره انواع زوج درمانی در اختیارتان قرار دهیم. با ما همراه باشید.

انواع زوج درمانی راهی برای نجات روابط آسیب دیده زوجین

روش گاتمن

روش گاتمن یکی از انواع زوج درمانی است و اساس و پایه آن را تحقیقات و دستاوردهای جدید علمی تشکیل می دهد. در حقیقت با استفاده از ترکیبی از این تحقیقات و دستاوردها سعی بر آن است تا راهکاری برای مشکلات موجود میان زوج ها در نظر گرفته شود. مهمترین هدف از به کارگیری این روش به وجود آوردن حسی عمیق از درک متقابل، احترام و همدلی در میان دو طرف حاضر در رابطه است و نیز عبور از سد مسائل و مشکلاتی که باعث می شوند یکی از دو طرف (یا هر دوی آن ها) حاضر در رابطه مشکلاتی که در رابطه وجود دارند را به رسمیت نشناسند و بر این باور باشد که همه چیز خوب است.

مشاوره یا درمان خانواده

مشاوره یا درمان خانواده یکی از انواع زوج درمانی است که می توان با استفاده از آن به بهبود روابط متزلزل شده در محیط خانواده پرداخت. گاهی اوقات از این نوع مشاوره برای کنار آمدن با اتفاقی به خصوص استفاده می شود (برای نمونه زمانی که دو نفر از هم طلاق می گیرند). معمولا برای پیشبرد جلسه های درمانی این نوع از مشاوره به حضور تمامی اعضای خانواده نیاز است. درمانگر طی جلسات به خوبی تعاملات میان اعضای خانواده را مد نظر قرار قرار می دهد و بر اساس همین مشاهدات طی بلند مدت راجع به مشکلات و راهکارهای احتمالی تصمیم گیری می کند. البته رفتار کسانی که بعضا ساکت هستند و در این تعاملات نقشی ندارند هم مد نظر قرار می گیرد؛ برای نمونه اگر طی یکی از جلسات مشاجره ای میان دو یا چند تن از خانواده در گیرد، درمانگر از شخص یا اشخاصی که در مشاجره شرکت نداشته اند هم سؤالاتی درباره نظرش درباره حادثه پیش آمد کرده خواهد کرد. معمولا در طول جلسات مشاوره یا درمان خانواده سعی بر آن است تا روش های ارتباطی مؤثرتر و بهتری در اختیار اعضای خانواده قرار بدهند تا با یادگیری آن ها بتوانند روش های قدیمی تر خود را کنار بگذارند و از نتایج منفی آن دوری کنند.

درمان متمرکز بر هیجان

درمان متمرکز بر هیجان یکی دیگر از انواع زوج درمانی است و همانگونه که از نام آن برمی آید، هدف اصلی در آن درک بهتر و کنترل و مدیریت هیجانات است. در این روش درمانی، از هر یک از دو طرف حاضر در رابطه درخواست می شود تا در محیطی که هیچ گونه قضاوتی بر رفتار آن ها نخواهد شد، راجع به هیجانات خود صحبت کنند. هدف از اینکار این است که طرفین حاضر در رابطه درک بهتری راجع به هیجانات و واکنش های یکدیگر به دست بیاورند. به مرور زمان و با استفاده از این روش درمانی، ارتباط قوی تری میان دو طرف به وجود می آید و اگر در استفاده از مهارت های اجتماعی مشکل داشته باشند، تا حدود زیادی این دسته از مشکلاتشان هم برطرف می شود و احساس اعتماد بیشتری میانشان ایجاد می شود.

مشاوره زوجین

مشاوره زوجین یکی دیگر از انواع زوج درمانی است و به حضور مستقیم زوج ها در جلسات درمانی نیازمند است. این شیوه درمانی متمرکز بر این فرضیه است که بهترین روش برای فائق آمدن بر مشکلاتی که میان دو طرف حاضر در رابطه مشترک وجود دارد، حضور مؤثر و همزمان آن ها در کنار یکدیگر در جلسات درمانی است. کسانی که در روابط مشترک خود با مسائلی چون مشاجره های پی در پی، احساس دور بودن از یکدیگر و نبود درک متقابل، احساس خشم و عصبانیت نسبت به یکدیگر و آزردگی خاطر یا کمرنگ شدن علاقه نسبت به یکدیگر سر و کار دارند و این مسائل زندگی را تا حدودی به کامشان تلخ کرده است، می توانند با استفاده از این شیوه درمانی به نتایج خوبی دست پیدا کنند.

البته باید خاطر نشان کرد که بعضا ممکن است به صلاح دید درمانگر از یکی از دو طرف حاضر در رابطه درخواست شود به تنهایی به جلسه مشاوره بیاید (برای نمونه زمانی که یکی از دو طرف حاضر در رابطه در حضور دیگری چندان مایل به صحبت کردن نباشد).

درمان راه حل محور

درمان راه حل محور یکی دیگر از انواع زوج درمانی است و به عنوان یکی از شیوه های درمانی سازمان دهی شده و متمرکز بر هدف شناخته می شود. در این شیوه درمانی به جای آن که درمانگر سعی کند به مشکلات میان دو طرف حاضر در رابطه رسیدگی کند، برای آن ها هدفی تعیین می کند و پس از آن برنامه ریزی دقیقی برای دست یابی به هدف یاد شده طرح ریزی می کند و دو طرف باید طبق برنامه ریزی برای دست یابی به هدف پیش بروند. با استفاده از درمان راه حل محور می توان ابزارها و مهارت هایی کسب کرد که برای کنار آمدن با  چالش های هر روزه ای که پیش می آیند به کار خواهد آمد.

رفتار درمانی شناختی

رفتار درمانی شناختی از جمله انواع زوج درمانی است و در آن سعی بر آن است تا با درمانگر رابطه ای قوی شکل داده شود و پس از آن با انجام بررسی های دقیق به ریشه و علت اصلی مشکلات حادث شده میان دو طرف حاضر در رابطه پرداخت. در این روش درمانی دو طرف تشویق می شوند تا ادراک خود از اطراف، عقاید، احساسات و افکار خود را به چالش بکشند و به این صورت درک بهتری از علت اصلی برخی کارهایی که ازشان سر می زند پیدا کنند. رفتار درمانی شناختی به عنوان یکی از محبوب ترین و کارآمدترین انواع زوج درمانی شناخته می شود.

درمان سیستمی

درمان سیستمی یکی دیگر از انواع زوج درمانی است و در آن با استفاده از تکنیک های نسبتا پیچیده سعی می شود نقش اصلی هر یک از دو طرف حاضر در رابطه مشخص شود. در این روش درمانی رفتار دو طرف به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و پس از آن تأثیری را که رفتار فرد بر رابطه می گذارد مشخص می کنند. در نهایت هم سعی می کنند رفتارهای مخرب و مضر برای رابطه را کنار گذاشته و رفتارهای سودمند را جایگزین آن کنند.

مشاوره گروهی

مشاوره گروهی یکی دیگر از انواع زوج درمانی است و در آن سعی می شود زوج ها (گاهی اوقات دو طرف با هم حاضر می شوند گاهی اوقات یکی از دو طرف) را مقابل کسانی قرار بدهند که از مشکلاتی مشابه با آن ها رنج می برند. در این جلسات این شیوه درمانی معمولا بحث های گروهی مطرح می شوند و همگی در آن شرکت می کنند.به علاوه کارگاه های آموزشی ای هم به منظور اطلاع رسانی درباره مسائلی چون مشکلات ارتباطی، چگونگی کنار آمدن با احساساتی چون خشم یا پذیرفته نشدن توسط دیگری و … برگزار می شود (گاهی هم به ارائه مطلبی کوتاه درباره هر یک از مسائل یاد شده اکتفا می شود). با استفاده از این شیوه درمانی علاوه بر این که زوج ها این امکان را خواهند داشت تا مقابل دیگران درباره مسائل و مشکلات خود صحبت کنند، می توانند به این نکته هم پی ببرند که فقط آن ها نیستند که با این گونه مسائل سر و کار دارند و دیگر افراد هم بعضا دچار آن ها می شوند. درمانگر مشاوره گروهی سعی می کند به طرفین حاضر در رابطه کمک کند تا رابطه مؤثرتری با یکدیگر برقرار کنند و درک بهتری از احساسات یکدیگر پیدا کنند. در نهایت هم اگر با به اتمام رسیدن دوره جلسات درمانی، درمانگر به این نتیجه برسد که واقعا امکان بازسازی رابطه میان دو طرف وجود ندارد، به آن ها کمک می کند تا کاملا دوستانه و بدون بحث و مشاجره اضافی از یکدیگر جدا شوند.

کلام پایانی

در این مقاله سعی ما بر آن بود تا شما را با مهمترین انواع زوج درمانی آشنا کنیم. درمانگران این روش های درمانی معمولا روانشناس های خانواده، مشاورین زوج ها و مشاورین ازدواج هستند. البته باید عنوان کرد که به جز شیوه های درمانی یاد شده در این مقاله، شیوه های دیگری هم وجود دارند که بعضا در کلینیک های درمانی به کار گرفته می شوند، اما انواع زوج درمانی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتند، مهمترین و رایج ترین آن ها بودند.